Số hóa chuỗi dịch vụ xe khách

Hơn mười năm về trước, trước thời kỳ bùng nổ mạnh mẽ của điện thoại thông minh và internet, Thanh Trúc còn là một cô sinh viên từ Đà Lạt đến TP.HCM để nhập học. Mỗi khi có nhu cầu di chuyển giữa hai thành phố, Trúc phải liên hệ trực tiếp tại nhà xe hoặc thông qua tổng đài để tìm vé và đặt chỗ. “Thời bố mẹ mình chưa có điện thoại, nhà xe còn ít chuyến, mua vé còn khó khăn hơn, có khi còn ra đứng vẫy xe dọc đường”, Trúc cho biết.
Hiện tại, Trúc không cần nói chuyện với bất cứ nhân viên nào của nhà xe cũng có thể mua được vé. “Mình toàn mua online và thanh toán trước luôn, vừa đảm bảo có ghế tốt, vừa không phải ra nhà xe sớm để trả tiền và lấy vé”, cô cho biết. Trúc có thể đặt vé tại trang web hoặc ứng dụng di động của nhà xe, hay thông qua hệ thống bán vé trung gian. Việc thanh toán của cô cũng có nhiều lựa chọn, qua thẻ liên kết ngân hàng, ví điện tử hay trả tiền sau tại các quầy thanh toán ở cửa hàng tiện lợi.
Theo kết quả Điều tra di cư nội địa quốc gia năm 2015, 17,3% dân số Việt Nam ở độ tuổi 15-59 là người di cư giữa các địa phương và vùng kinh tế, trong đó, tỉ lệ người di cư ở độ tuổi dưới 30 là từ 60,5% đến 76,3%, tùy theo từng vùng. Trên các tuyến vận tải hành khách, bên cạnh nhóm người này, còn có các hành khách di chuyển giữa các địa phương vì mục đích ngắn hạn như tham quan, thăm hỏi, chữa bệnh. Trong số các phương tiện di chuyển, xe khách (xe buýt) vẫn là lựa chọn của nhiều hành khách nhất vì chi phí thấp và phổ biến hơn so với xe con, tàu hỏa hay máy bay, theo Nghiên cứu Toàn diện về Phát triển Bền vững Hệ thống Giao thông Vận tải Việt Nam của VITRANSS 2.
Do nhu cầu cao, nhất là vào các dịp cao điểm như ngày lễ, tết, các nhà xe và bến xe khách luôn tấp nập khách đến và đi. Để đảm bảo việc phục vụ hành khách, chuỗi dịch vụ xe khách (bus service chain) buộc phải trở nên hiệu quả hơn. Việc ứng dụng công nghệ vào ngành xe khách không những giúp việc di chuyển của những người như Thanh Trúc trở nên dễ dàng hơn, mà còn giúp doanh nghiệp vận tải quản lý thông tin, quy trình chuẩn xác hơn.
Thông thường, chuỗi dịch vụ xe khách bao gồm bốn bước: tìm xe – đặt chỗ - trả tiền – lên xe (search-book-pay-ride). Nhờ công bố chính xác tất cả thông tin cố định về các tuyến, hành trình, giá vé, v.v lên trang web bán vé, ứng dụng điện thoại thông minh hay hệ thống bán vé trung gian, hai bước đầu tiên là tìm xe và đặt chỗ được thực hiện dễ dàng.